Ùيبر به معنی الیا٠است Ú©Ù‡ بعنوان مواد سخت Ùˆ Øجيم شناخته شده است.
Ùيبر به دو دسته تقسيم Ù…ÛŒ شود: Ùيبر نامØلول مثل سلولز، همي سلولز، لیگنین Ùˆ Ùيبرهای Ù…Øلول مثل پکتین.
Ùيبر ها از Ùيبريل ها تشكيل شده اند كه اين Ùيبريل ها عموماً از ميكروÙيبريل ها تشكيل شده اند كه آنها خود نيز از Ùيبريل هاي بنيادين تشكيل شده اند. بدليل خاصيت "مويينگي" Ùيبرها، سرعت Ù†Ùوذ Ùˆ پخش Ùˆ همچنين قابليت جذب Ùˆ نگهداري آب به صورت باند شده اÙزايش مي يابد. مايعات جذب شده در طي اين Ùرايند، بواسطه نيروهاي مويينگي Ùˆ پلهاي هيدروژني ايجاد شده، در شبكه Ùيبري Ù…Øصور Ùˆ مقيد مي گردد، در نتيجه آزاد نيستند Ùˆ براØتي خارج نمي شود. عملكرد Ùيبرها كاملا مستقل از دما،  Ùشار، زمان انبار شدن Ùˆ يا pH است .Â
اغلب مواد خوراکي طبيعي مانند Øبوبات، غلات کامل (گندم، سبوس Ùˆ جوي سبوس دار)ØŒ دانه ها، ميوه ها Ùˆ سبزي ها داراي Ùيبر هستند، Ùيبرهاي گندم،جو Ùˆ پودرهاي سلولزي بواسطه ويژگي نامØلول بودن يك شبكه Ùيبري سه بعدي پديد مي آورد كه تاثير قابل توجهي در بهبود باÙت Ùˆ پايداري Ù…Øصول نهايي دارد.
Â
Ùیبر گندم (wheat fiber)از جمله Ùیبرهای مورد استÙاده در صنعت Ùرآورده های گوشتی است Ú©Ù‡ بدون ایجاد تغییر در طعم Ùˆ بوی گوشت، در بهبود خواص Ú©ÛŒÙÛŒ Ù…Øصول تاثیر بسزایی دارد.
Â
پودر Ùيبر گندم Ùˆ پودر جو، طي يك Ùرآيند پيچيده ترموÙيزيكال از بخشهاي ساختماني گندم Ùˆ جو بدست   مي آيند، پودر Ùیبر گندم پودري سÙيد رنگ Ùˆ پودر Ùیبر جو پودری سÙید مایل به زرد است. هر کدام از دو پودر  با دانه بندي ريز Ùˆ Øاوي 97% Ùيبر خوراكي هستند كه قسمت اعظم Ù…Øتواي Ùيبري را Ùيبر نامØلول تشكيل مي دهد. بنابراين ارزش Ùيزيولوژيكي Ùˆ تغذيه اي قابل توجهي (نظير غني سازي با Ùيبر، كاهش چربي، كاهش كالري Ùˆ غيره) دارند. علاوه بر اين، استÙاده از آنها بعنوان يك ماده خوراكي خصوصاً با توجه به Ùاقد بودن E-Number پودر Ùیبر گندم، در اغلب Ùرآورده هاي غذايي نقش موثر Ùˆ Ù…Ùيدي در بهبود خواص تكنولوژيكي (بهبود باÙت، كاهش اÙت وزن، كاهش از دست رÙتن آب Ùˆ غيره) Ù…Øصول ايÙا مي نمايد. پودر Ùيبر گندم Ùˆ پودر Ùیبر جو Ùاقد گلوتن Ùˆ اسيد Ùيتيك هستند.
Ùيبر سيب، پودري كرم رنگ با دانه بندي متنوع Ùˆ Ù…Øتواي Ùيبري 60 % Ùˆ ميزان Ùيبر Ù…Øلول قابل توجه است كه طي Ùرآيندي پيچيده از سيب های خشك شده بدست مي آيد.
Â
Ùيبر سيب زميني، يك Ùيبر طبيعي با Ù…Øتواي Ùيبري بيش از 77% است كه مزاياي زيادي از جمله كاهش چربي Ùˆ اÙزايش زمان ماندگاري را با ØÙظ كيÙيت Ù…Øصول داراست. Ùيبر سيب زميني، طي يك Ùرآيند پيچيده ترموÙيزيكال Ùˆ با Øذ٠تمام مواد نامطلوب Ùˆ با طعم Ùˆ بوي طبيعي Ùˆ خواص Ùوق العاده تغذيه اي Ùˆ تكنولوژيكي بدست Ù…ÛŒ آید.
Â
از نظر تكنولوژيكي، تركيب Ùيبرهاي غله اي با Ùيبر سيب زميني ØŒ در بهبود قابليت مصر٠و خاصيت جذب Ùˆ نگهداري آب، تاثيرات برجسته اي ايجاد مي كند كه استÙاده از آن را در Ù…Øصولات گوشتي نظير همبرگر Ùˆ سوسيس، امولسيÙايري كاملاً مناسب مي گرداند. علاوه بر اين بواسطه تاثيرات Ùˆ خصوصيات اين Ùيبر، مي توان آن را در صنايع  نان بكار برد.
Â
Ùيبر سيب زميني امتيازات Ùˆ خواص Ùيبرهاي نامØلول را با ويژگيهاي نشاسته Ùˆ پكتين تلÙيق مي كند. يكي از ويژگيهاي كليدي Ùيبر سيب زميني، تشكيل شبكه Ùيبري سه بعدي در Ù…Øصول نهايي است كه اين خصوصيت Ùيبر سلولزي، به بهبود باÙت Ùˆ پايداري Ù…Øصول كمك مي كند Ùˆ بواسطه اين ساختار Ùˆ تاثير مويينگي كه زمان انتشار را تسريع مي كند، باعث ØÙظ Ùˆ باند شدن رطوبت مي گردد.
Â
بواسطه Ù…Øتواي Ùيبري بالا، Ùيبر سيب زميني را در توليد Ù…Øصولات سلامتي بخش Ùˆ functional نيز بكار مي برند. Functional foods) غذاهايي هستند كه بر روي يك يا چند عملكرد بدن تأثيرگذار بوده Ùˆ عملكرد آنها سبب بهبود سلامت Ùˆ يا كاهش ريسك ابتلا به برخي بيماريها مي گردند.)
Â
Ù…Øتواي Ùيبري نامØلول بالا Ùˆ تأثيرات مثبت آن در ارگانيسم بدن انسان طي تØقیقات كلينيكي مختل٠ثابت شده است. علاوه بر اين، Ùيبر سيب زميني Øاوي 12% نشاسته مقاوم پروبيوتيك است. Ùيبر سيب زميني Ùاقد گلوتن Ùˆ GMO بوده Ùˆ آلرژي زا نمي باشد.
پودرهاي سلولزي، در Øدود 8 ميليون تركيب آلي در طبيعت ياÙت مي شود كه سلولز بعنوان شاخص ترين پلي
Â
ساكاريد Ùˆ بزرگترين منبع كربن آلي باند شده، در طبيعت جايگاه خاصي دارد. اين بدان معناست كه سلولز نقش مهمي در تداوم تعادل اكولوژي ايÙا مي كند Ùˆ همچنين با تثبيت CO2 به ØÙاظت اتمسÙر كمك مي نمايد. پودر سلولز از طريق پروسس Ùˆ Øذ٠ناخالصيها مستقيماً از Ùيبرهاي آلي تهيه مي شود. ثبات مكانيكي Ùˆ شيميايي از مهمترين ويژگيهايي است كه سلولز را بعنوان يك اÙزودني خاص در Ùرآورده هاي مختل٠غذايي Ù…Ø·Ø±Ø Ù…ÙŠ كند.
Ùیبر در صنایع غذایی
Ù Ùواید استÙاده از پودر Ùیبر در سوسيس Ùˆ كالباس
Â
- آبدار شدن Ù…Øصول Ùˆ در نتيجه لطاÙت Ùˆ Øس دهاني بهتر
Â
- بهبود يكنواختي، استØكام Ù…Øصول Ùˆ ثبات امولسيون
Â
- اÙزايش قابليت نگهداري آب Ùˆ در نتيجه كاهش اتلا٠آب Ùˆ عصاره
Â
- بهبود شكل پذيري ، قابليت پر شدن در روكش و كاهش ضايعات برش
Â
- جلوگيري از چروكيدگي Ù…Øصول
Â
 - ØÙظ كيÙيت در صورت انجماد Ùˆ رÙع انجماد (ديÙراست)
Â
- جلوگيري از مهاجرت چربيها
Â
 -ØÙظ سلامتي
Â
همچنین بواسطه قابليت بالا در جذب Ùˆ نگهداري آب، علاوه بر جلوگيري از اتلا٠عصاره گوشت (كه Øاوي آب، پروتئين Ùˆ چربي ذوب شده است Ùˆ معمولاً از امولسيون جدا شده از دست مي رود) باعث مي شود آب بيشتري در Ù…Øصول بصورت باند شده باقي بماند. خاصیت نگهدارندگی آب به Ùیبرها اجازه Ù…ÛŒ دهد تا به عنوان جایگزین چربی عمل کنند. به عنوان مثال بعضی صمغ ها به این منظور استÙاده Ù…ÛŒ شوند (صمغ های مثل گوار، گزانتان Ùˆ پکتین، Ùیبر هستند). از طر٠ديگر خواص شبه چربي آن Ùˆ اتصال چربي به Ø³Ø·Ø Ø°Ø±Ø§Øª Ùيبر، مانع از جدا شدن Ùˆ مهاجرت چربيها مي گردد، لذا امولسيون، يكنواخت تر Ùˆ Ù…Øصول لطي٠تر Ùˆ نرمتر شده، Øس دهاني نيز بهبود مي يابد.
Â
Â
Â
Ù Ùواید استÙاده از پودر Ùیبر در برگرها Ùˆ ناگت ها
Â
- آبدار شدن Ù…Øصول Ùˆ Øس دهاني بهتر
Â
- كاهش مصر٠روغن بهنگام پخت و سرخ کردن
Â
- بهبود شكل پذيري Ùˆ جلوگيري از تغيير سايز Ùˆ دÙرمه شدن به هنگام پخت Ùˆ سرخ کردن
Â
- بهبود قوام Ùˆ باÙت Ù…Øصول
Â
- جلوگيري از اتلا٠عصاره بهنگام ديÙراست (رÙع انجماد) به دليل ممانعت از تشكيل كريستالهاي بزرگ يخ بهنگام انجماد
Â
- ØÙظ سلامتي
Â
توصیه Ù…ÛŒ شود Ùرآورده های گوشتی Ù…Øتوی Ùیبر بالا Øتماً با مواد غذایی سرشار از مواد معدنی کلسیم، منیزیم، روی مصر٠گردد مثل مصر٠نوشیدنی دوغ طبیعی با غذا.
Â
Â
منابع: مقالات سایتÂها وکنگره های صنایع غذایی Ùˆ تغذیه